Przywitam się z Wami drobnym tematem. Uwielbiam przeglądać tematy dotyczące pustostanów, dostępnych ruin, stąd mój pierwszy temat. Chcę przedstawić drogim sadolom jedno z tych miejsc, gdzie piwo smakuje wyjątkowo.

Jest to jeden z budynków Twierdzy Toruń - Fort XI, (który razem z fortem IV są bliźniaczo największymi schronami Twierdzy).

Krótka notka, a potem to co najciekawsze:

Fort XI (niegdyś V Grosser Kurfürst, obecnie Stefan Batory) to typowy pruski fort artyleryjski z nie do końca typową historią - jeden z najciekawszych obiektów na fortecznym szlaku Twierdzy Toruń.
A to za sprawą jenieckich zapisków na murach pomieszczeń używanych jako karcery w czasie II wojny światowej.



Fort XI został wybudowany w latach 1877-1884 z betonu i cegły na planie pięciokąta. Jako umocniony punkt oporu miał strzec lewobrzeżnej linii Torunia. Załoga warowni składała się z 650 artylerzystów i jednego batalionu piechoty. Ogień z 20 dział usytuowanych na otwartych stanowiskach mógł docierać do Cierpic i Gniewkowa. Fort nie miał jednak okazji sprawdzić się w wyznaczonej roli.



Najbardziej pamiętne wydarzenia rozegrały się tu w czasie II wojny światowej. Hitlerowcy przetrzymywali tu jeńców z pobliskiego obozu Stalag XXA. Głównie Brytyjczyków, ale także Francuzów, Rosjan i Polaków. Śladem ich obecności są napisy na ścianach pomieszczeń wykorzystywanych jako karcery. Napisy są nadal wyraźne, ale z roku na rok w coraz gorszym stanie. I kilka zdjęć i Wam zaprezentuję.


"Nie zapomnij, że jesteś Brytyjczykiem" - Jeszcze dwa lata temu w pełni widoczny, dzisiaj...


"R.M. - na całe życie"


Dowcipny Francuz napisał: „Toruń, miasto turystów (niezłe hotele, dużo atrakcji)."


Narodowości jeńców


"Dobry stary Churchillu daj niemcom piekło"


Sierp i młot


Daty pojmania jeńców


Wierszyk o Hitlerze i Churchillu




"Pieprzyć to 99 mln razy"


"Wypuśćcie mnie dranie"


"Zachowajcie tę kronikę" - co niniejszym czynimy.

Inne teksty, dzisiaj już mało widoczne, ze względu na wszechobecną wilgoć:

„14 dni karceru za próbę ucieczki"
„Za pieprzenie wszystkiego..."
„Za palenie papierosów w magazynie..."
„Bo nie salutowałem niemieckiemu oficerowi..."
„Za śmianie się z potknięcia Niemca. Złamał sobie nadgarstek, mógł lepiej skręcić kark..."

Jest kilka modlitw, parę obrazków: krzyże, flagi, symbole jednostek wojskowych, nagie panienki, podobizna Hitlera...
Są nazwiska, numery wojskowe, domowe adresy. Podpisał się tu, między innymi, niejaki Robert Allan Lindsey. Ciekawe czy udało mu się wrócić cało do domu w Glasgow, na Harriet Street 22?

Obiekt od lat znajduje się w prywatnych rękach. Niegdyś mieściło się tutaj zaplecze magazynowe pobliskiego „Polmozbytu". W pomieszczeniach służących w czasie II wojny światowej za karcery firma składowała opony. Pod koniec lat 90. ubiegłego wieku fort odkupiła inna firma. Mimo formalnego obowiązku nowy własciciel nie zrobił wiele, aby ochronić zabytkową budowlę przed dewastacją..

Smutne wnioski dopiszcie sobie sami.. Róbmy zdjęcia tak delikatnych rzeczy, bo wkrótce nie będzie po nich śladu.

Oprócz dwóch pierwszych wszystkie zdjęcia moje.
Podpierałem się stronką zwinka.pl/761-Fort_XI__zachowajcie_te_kronike gdzie znaleźć można kilka zdjęć z powyższych jeszcze w nienaruszonym stanie.

Jako, że to koło mnie i chodziłem tamtędy na spacery po lesie małym gekonem będąc, to w końcu trzeba było spenetrować to wszystko co tam jest.
Zdjęcia pochodzą z dwóch wypadów - jeden ze dwa lata temu, a drugi teraz, w piździerniku, w ramach pokazywania ekipie z roku gdańskich miejscówek.


Stanowisko działa, k 130 mm, przy silosach terminalu przeładunkowego nr 601 - jedyne ocalałe z czterech, jakimi dysponowała BAS 25

Kawałek historii
Baterie Artylerii Stałej były jednym z najlepszych polskich przedwojennych systemów założeń obronnych. Nic więc dziwnego, że do pomysłu powrócono po wojnie. W sumie w pierwszych latach powojennych powstało ich 11 baterii, skupionych w rejonach bazowania floty Marynarki Wojennej. Większość z nich skupiono w rejonie Głównej Bazy w Gdyni (7 baterii). Tworzyły one tzw. pozycje minowo-artyleryjskie. Wszystkie baterie były doskonale wyposażone - ważne obiekty dla ich funkcjonowania były ukryte w schronach żelbetowych, rozproszonych w terenie. Zapewniało to małą wrażliwość na ogień przeciwnika i długie przetrwanie na polu walki. Należy tu podkreślić przewagę baterii artylerii nadbrzeżnej w starciu z okrętem wojennym o podobnej klasie uzbrojenia. Okręt stanowi skupiony i łatwy do namierzenia cel, w przeciwieństwie do dobrze zamaskowanej i rozproszonej baterii nabrzeżnej.

Niestety w czasie kiedy baterie były w stanie największej liczebności, zmieniono koncepcje obrony wybrzeża w obliczu rozwoju środków napadu powietrznego. Główny ciężar obrony spadł na barki Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej Kraju, a baterie powoli stawały się reliktem starych koncepcji oraz zimnej wojny.

Prawie wszystkie obiekty były opatrzone swoim numerem związanym z przynależnością do baterii, a także opisującym jego funkcję. Większość numerów pozostała czytelna i może pomóc w identyfikacji i zwiedzaniu baterii.

Obecnie w okolicy BAS 25 rozbudowuje się Port Północny. Wieża nr 606 (zdjęcie poniżej) stoi w tej chwili pośrodku wygolonego i wykarczowanego placu budowy (cud, że jeszcze stoi), a koszary oficerskie, znajdujące się na zachód od niej istnieją już tylko na zdjęciu, które wrzucę za chwilę.


Wieża kierowania ogniem, nr 606

W kwestii numeracji:
11 BAS przydzielono numery serii 100
13 BAS przydzielono numery serii 200
17 BAS przydzielono numery serii 300
19 BAS przydzielono numery serii 400
9 BAS przydzielono numery serii 500
25 BAS przydzielono numery serii 600
28 BAS przydzielono numery serii 700
31 BAS przydzielono numery serii 800
34 BAS przydzielono numery serii 900
27 BAS przydzielono numery serii 1000
3 BAS przydzielono numery serii 1100

Kolejne numery były oznaczeniem funkcji obiektów. Są one w miarę spójne dla wszystkich obiektów.

Nr 1-4 oznaczały stanowiska ogniowe (numerowane od prawej do lewej patrząc w kierunku npla)
Nr 5 oznaczał centralę artyleryjską
Nr 6-8 oznaczały GPKO i ZPKO (zawsze niższy numer posiadało GPKO)
nr 9 oznaczał elektrownię
Nr 11,12 oznaczały schrony OPL dla załogi
Nr 13-16 oznaczały schrony na amunicję
Nr 17,18 oznaczały schrony-garaże dla reflektorów
Nr 19,20 oznaczały punkty obserwacji dwubocznej
Nr 21 oznaczał stanowisko dowodzenia
Nr 22,23 oznaczały schrony-garaże dla agregatów do reflektorów
Nr 25 oznaczał pomocniczy schron na agregat zasilający


Koszary oficerskie, zaorane - jak pisałem - pod budowę portu. Zdjęcie z bodaj 2010.

Więcej w komentarzach

MRU to system umocnień stworzony przez Niemców w latach 1934–1944 dla ochrony wschodniej granicy.
W skład systemu wchodzą między innymi jedne z największych podziemi fortyfikacyjnych świata.
Część obiektów jest udostępnionych do zwiedzania.
Jedna z podziemnych tras turystycznych znajduje się w Pniewie
(Pniewo=Mała wioska...nie kojarzyć z Pniewami bo jest dość niedaleko) Od lipca 2005 roku działa podziemna drezyna=(wg. żródła..byłem tm dość dawno temu i nie kojarzę czy było cos takiego..jakieś pchane wagoniki mi świtają...wiec to może to). Inna podziemna trasa zaczyna się na tzw. Pętli Boryszyńskiej koło Boryszyna.
Znaczna cześć nie jest udostępniona dla zwiedzania, znajduje się tam rezerwat nietoperzy.
Schodzenie do bunkrów poza trasami turystycznymi tylko na własne ryzyko.

Zdjęcia.






W wielu tych "studniach" nie ma śladu po schodach, zatem jest dość niebezpieczne zejście bez przygotowania.
Pas wystających kopuł rozciąga się na sporym odcinku i bardzo przyciąga chętnych do dzikiego zwiedzania.

Jak Bunkry to Bunkry !

Szybki opis :

Bunkry wybudowano w czasach II wojny światowej u ujścia Tamizy i Mersey w celu ochrony przed nalotami dwóch głównych portów, przez które transportowano żywność i sprzęt.


Enjoi !









Reszta w komentarzach

Film przedstawia pozostałości po kombinacie fabryki amunicji w okolicach dawnych Krzystkowic, a obecnie Nowogrodu Bobrzańskiego w województwie Lubuskim. Budowę tego olbrzymiego kompleksu rozpoczęto w 1940 r., a całe przedsięwzięcie, w niemieckim stylu, oznaczono kryptonimem "Ruester"